Alergeny podział i przykłady

Alergeny 

Alergeny są to antygeny, które są zdolne do wywołania reakcji alergicznej, IgE – zależnej lub IgE – niezależnej. To substancja mogąca wchodzić w reakcje z układem odpornościowym i odpowiednio go zmieniać, czego wynikiem jest rozwój alergii. Nasz układ odpornościowy wytwarza ochronne przeciwciała, może także wytwarzać przeciwciała, które kieruje przeciwko cząsteczkom, przed którą nasz organizm niekoniecznie musi się bronić. U osób z predyspozycją do alergii kontakt z substancjami alergizującymi może spowodować produkcję lub nadprodukcję przeciwciał.    W procesie tym biorą udział komórki układu odpornościowego, białe krwinki  zwane limfocytami T i B

Limfocyty T bezpośrednio walczą z obcymi komórkami i eliminują je, natomiast limfocyty B produkują przeciwciała, które krążą we krwi i które pokrywają nieprzyjaciela i pomagają w jego usunięciu. Wszystkie gwałtowne reakcje alergiczne zależą od krążących we krwi przeciwciał, przeciwciała te należą do klasy IgE. Natomiast reakcje alergiczne, które rozwijają się dłużej zależą od limfocytów T.

Alergen przyczynia się do występowania reakcji uczuleniowej i prowadzi do produkowania przeciwciał w klasie IgE przez komórki układu odpornościowego.

Przeczytaj również: Oznaczenie stężeń IgE w alergii – całkowite i swoiste

Nomenklatura alergenów

Postęp wiedzy i identyfikacja coraz większej liczby alergenów przyczyniły się do zaproponowania przez naukowców w1980r. na spotkaniu Collegium Internationale Allergologicum pionierskiej nomenklatury. W 1986r. powołany Podkomitet Nazewnictwa Alergenów po raz pierwszy opublikował wytyczne, które zostały zaktualizowane w 1996r.

Na chwilę obecną obowiązujące zasady mówią, że nazwę alergenu tworzą trzy człony:

• pierwszy człon- to pierwsze trzy litery łacińskiej nazwy rodzajowej
• drugi człon- pierwsza litera nazwy gatunkowej tego organizmu
• trzeci człon- to cyfra arabska lub liczba oznaczająca kolejność identyfikacji danego alergenu, cyfra 1 przeważnie oznacza alergen główny

Dawniej używano cyfr rzymskich i kursywy, ale zrezygnowano z tego ponieważ  w naukach biologicznych służą one do zapisywania symboli genotypów.

 Przykłady nazw alergenów

• Alergen „ Phl p 1” – pierwszy alergen główny tymotki (Phleum pratense)
• Alergen„ Der p 1” – alergen główny roztocza (Dermatophagoides pteronyssinus) nazywany Skórożarłoczek skryty
• Alergen „Lol p 1” – oznacza pierwszy alergen rajgrasu (Lolium Perennae)
• Alergen „Bet v 1”- oznacza alergen główny brzozy (Betula verrucosa) inaczej brzoza brodawkowata

 1 – przeważnie oznacza alergen główny

Nadal nie wiadomo dlaczego organizm myli niektóre substancje z groźnymi i je zwalcza, w normalnej reakcji powinien je po prostu usunąć.

Alergeny wywołują wystąpienie reakcji alergicznej i przyczyniają się do rozwoju różnych zaburzeń i chorób alergicznych, może to być: astma oskrzelowa, nieżyt nosa, atopowe zapalenie skóry ( AZS ), katar sienny, alergiczny wyprysk kontaktowy, obrzęk naczynioruchowy, pokrzywka. Alergeny  mogą doprowadzić nawet do wstrząsu anafilaktycznego. W przypadku alergenu – rozmiar czyli wielkość cząsteczek ma decydujący wpływ na możliwość przenikania przez błonę śluzową. Dostają się przez bezpośredni kontakt, dotyk, z przewodem pokarmowym albo są wdychane.

Podział alergenów

Alergenami może być praktycznie wszystko, każda cząsteczka w naszym otoczeniu, w domu, w pracy, w szkole, na dworze.

Jeśli chodzi o alergeny inhalacyjne (wziewne) i alergeny pokarmowe – są to najczęściej substancje białkowe pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, rzadziej związki chemiczne lub węglowodany.

Na liście substancji alergizujących znajduje się bardzo dużo substancji pokarmowych, wiele warzyw i owoców, większość traw, krzewów i drzew, prawie cała chemia, która jest w każdym domu i też ta stosowana w przemyśle. Związkami alergizującymi są też leki oraz różnego rodzaju kosmetyki, lakiery do włosów, składniki i barwniki ubrań.

Przykładowe alergeny inhalacyjne, pokarmowe i kontaktowe

Alergeny, które nas otaczają można podzielić ogólnie na dwie grupy, te które pochodzą z wnętrza domu, a także te które pochodzą ze środowiska atmosferycznego, zewnętrznego. Inny podział alergenów stosowany jest w zależności od drogi jaką dostają się do organizmu:

alergeny 

• inhalacyjne
• kontaktowe
• pokarmowe
• lateksu
• jadu owadów                                       

Stosuje się też podział, który odnosi się do pochodzenia alergenu:

alergeny

• roślinne – do których zaliczamy np. grzyby pleśniowe, pyłek kwiatowy, olejki eteryczne,
• zwierzęce –  np. sierść, białko zwierzęce, pierze,
• chemiczne –  np. konserwanty, kosmetyki.

Lista alergenów jest bardzo długa i wciąż nie zamknięta. Ciągle powstają nowe alergeny, ponieważ chemizacja naszego życia powoduje powstawanie nowych substancji, które mogą być alergenami i które dla jednych ludzi są całkiem obojętne, a u innych powodują nadwrażliwość w różnej postaci.