Roztocze kurzu domowego, czym są i jak się ich pozbyć.

Co to są roztocze?

Roztocze są to mikroskopijnej wielkości pasożyty z rodziny pajęczaków o wielkości od 0,1 do 0,5 milimetrów wielkości. Przez wzgląd na ich rozmiary są niewidoczne gołym okiem, dlatego możemy nawet nie zdawać sobie sprawy z ich obecności. Jest to bardzo duża grupa pajęczaków, do której należy ponad 45 000 gatunków zwierząt, gdzie budowa i wielkość są bardzo zróżnicowane.

Najpopularniejsze roztocze jakie występują w kurzu domowym to:

Dermatophagoides pteronyssinus inaczej nazywany skórożarłoczek skryty,
dermatophagoides farinae,
euroglyphus maynei.

Inne równie często znajdujące się roztocze w naszych domach to:

dermatophagoides microceras,
gymnoglyphus longior.

Występowanie gatunków zależne jest od kilku czynników, między innymi od panującego w danym miejscu klimatu i wilgotności.

Jakie warunki sprzyjają rozwojowi roztoczy

Warunki, które sprzyjają rozwojowi roztoczy jest pora letnia, jednakże alergik nie odczuwa choroby uczuleniowej aż tak bardzo przez wzgląd na częste wietrzenie mieszkania. Dopiero okres jesienny i zimowy kiedy zamykamy okna i ogrzewamy mieszkanie, wilgotność powietrza w mieszkaniu spada. Wraz ze spadkiem wilgotności spada także populacja roztoczy.

Natomiast odchody roztoczy, które zostały nagromadzone przed ogrzewaniem mieszkań i które zawierają alergeny utrzymują się w mieszkaniach jeszcze przez długi czas. W optymalnych warunkach roztocze przeżywają około trzech miesięcy, a każda samica jest w stanie wyprodukować około 30 jaj co trzy tygodnie. Dlatego tak ważne jest wprowadzenie warunków, utrudniających rozwój roztoczy i sprzątanie pomieszczeń przynajmniej raz w tygodniu.

Warunki w jakich lubią bytować – Wpływ temperatury i wilgotności na roztocze

Aby można było skutecznie walczyć z roztocze kurzu domowego dobrze jest poznać ich warunki w jakich żyją, co im szkodzi a co sprzyja rozwojowi.

Najważniejszymi warunkami w jakich lubią bytować roztocze oprócz dostępnego pokarmu jest odpowiednia temperatura i wilgotność powietrza. Mają one decydujący wpływ na populacje mikroorganizmów, a mianowicie na ich tempo wzrostu, płodność samic i przeżywalność. Ich długość życia w kurzu domowym wynosi od 60 do 100 dni. Optymalna temperatura w jakiej rozwijają się roztocze to 22 – 26°C i wysokiej wilgotności, która sięga aż 80%.

Temperatura

w jakiej roztocze najlepiej się rozwijają jest to 25° C choć w zależności od gatunku roztocze mogą rozwijać się w zakresie temperatur od 22°C do 30°C. Dlatego zalecana temperatura w mieszkaniu to 20°C. Są bardzo wrażliwe na zmiany temperatur.

W temperaturze 45°C giną w przeciągu 24 godzin. Im wyższa temperatura tym bardziej skraca się czas w jakim mogą przeżyć. Bo np. w temperaturze 60°C mogą przeżyć do godziny a w około 80°C już tylko 5 minut. Podobnie jest z niską temperaturą, która także ma decydujący wpływ na gwałtowne zmniejszenie się liczby roztoczy. Im temperatura jest niższa tym osobniki szybciej giną. Temperatura w jakiej giną wszystkie roztocze w przeciągu 6 godzin to -25° C

Wilgotność

jest ważnym czynnikiem która określa liczebność populacji, sprzyja rozmnażaniu i stwarza dogodne warunki do ich rozwoju a wynosi ona między 70 – 80%, gdzie optymalna wilgotność to 80%. Duża wilgotność jest też ważna dla roztoczy ze względu na wodę, którą czerpią z wilgotnego powietrza i z pożywienia.

W przypadku obniżenia wilgotności i temperatury np. w suchych i chłodnych pomieszczeniach liczba roztoczy gwałtownie spada. Zatem są wrażliwe na wysuszanie, co hamuje ich rozwój i rozmnażanie i przy wilgotności poniżej 70% oszczędnie gospodarują wodą, natomiast giną gdy wilgotność spadnie poniżej 60%.

Przeczytaj także: Alergeny inhalacyjne.

Sposoby roztoczy na przeżycie

W niedogodnych warunkach obniżonej temperatury czy wilgotności roztocze mają kilka sposobów pozwalające im przeżyć. Zbierają się w grupy, tworzą kopuły chroniąc osobniki niżej położone, siadają przykurczone, przyciągają odnóża do tułowia.

Na liczebność ma też wpływ czystość pomieszczeń, zawilgocenie, wietrzenie.

Czym się żywią roztocze?

Warunki w jakich żyją roztocze są dla nich bardzo ważne, ponieważ zapewniają im niezbędne do życia pożywienie i wodę. Głównym pożywieniem dla roztoczy jest złuszczony naskórek ludzki i zwierzęcy. Żywią się również pyłkami roślin i pleśnią. Natomiast wodę czerpią z pożywienia jak również z wilgotnego powietrza, w którym lubią bytować.

Co uczula ?

Najpopularniejszym nośnikiem alergenów roztoczy kurzu domowego są kulki kałowe, pomimo że są rozpuszczalne w wodzie to nie zmieniają swoich właściwości nawet przy niekorzystnych warunkach otoczenia. Alergenami mogą być roztocze, ich odnóża, a zwłaszcza białko zawarte w odchodach roztoczy, które ma właściwości alergizujące. Substancja ta może być przyczyną nieżytu nosa, spojówek, bólów głowy czy wysypek.

Podczas sezonu grzewczego gdzie wilgoć spada i powietrze jest bardziej wysuszone kulki kałowe stają się lżejsze i znacznie łatwiej i dłużej unoszą się w powietrzu. Osadzają się wszędzie gdzie jest to tylko możliwe a co gorsze wdychane są przez domowników.

Objawy alergii na roztocze

Objawy alergii na roztocze kurzu domowego mogą być zróżnicowane w zależności od danej osoby. Dlatego u niektórych osób mogą występować niewielkie objawy alergii na roztocze, natomiast u innych może występować wiele objawów, czego efektem mogą być różne schorzenia.

Objawy mogą występować przez cały rok, a nasilać się rano lub podczas sprzątania, dodatkowo mogą nasilać się w okresie jesiennym i zimowym. Pomimo że liczebność populacji w tym okresie spada z powodu ogrzewanego mieszkania, czego wynikiem jest suche powietrze to paradoksalnie osoby uczulone na roztocze kurzu domowego odczuwają nasilenie się objawów. A przyczyną tego jest rzadkie wietrzenie pomieszczeń.

Do najczęstszych objawów zaliczamy:

katar,
kichanie,
kaszel,
drapanie w gardle,
zatkany nos,
świąd nosa,
zaczerwienione swędzące oczy,
zapalenie spojówek,
bóle głowy,
uczucie zmęczenia i senność,
nieżyt nosa.

Roztocze kurzu domowego może powodować także, różne zmiany skórne lub nasilać istniejące

wysypka,
zaczerwienienie, swędzenie,
pokrzywka,
obrzęk.

Alergia na roztocze kurzu domowego może być także przyczyną powstawania innych chorób. Takich jak np. atopowe zapalenie skóry (AZS) czy astma oskrzelowa, która może być wynikiem częstych infekcji górnych dróg oddechowych.

Dlatego astmatycy mogą odczuwać dodatkowo szereg innych objawów, a może być to:

ucisk w klatce piersiowej,
trudności z oddychaniem,
świszczący oddech,
skrócony oddech,
problem ze snem.

Roztocze kurzu domowego należą do grupy alergenów wziewnych i dlatego najczęściej narażone są górne drogi oddechowe, a objawy mogą przypominać uczulenie na pyłki.

Leczenie alergii

Alergia na roztocze kurzu domowego jest uciążliwym schorzeniem, które skutecznie może pogorszyć jakość życia. Dlatego w tym celu należy się udać do specjalisty lekarza alergologa, który przeprowadzi wywiad, zleci testy skórne lub badanie krwi i wdroży odpowiednie leczenie.

Przeczytaj również:

Punktowe testy skórne – jaki jest ich przebieg i zalety

Oznaczenie stężeń IgE w alergii – całkowite i swoiste

Testy płatkowe czym są i jak się je wykonuje

Alergie na roztocze leczy się głównie lekami przeciwhistaminowymi, które nie likwidują przyczyn a jedynie powodują złagodzenie objawów alergii.

Skuteczne działania w zakresie leczenia alergii na roztocze kurzu domowego przynosi terapia odczulająca. Polega na podawaniu dawki alergenu w regularnych odstępach czasu. Czas trwania takiej terapii wynosi od 3 do 5 lat i powinna być prowadzona przez specjalistę alergologa.

Aby leczenie alergii na roztocze kurzu domowego przyniosło pożądany efekt powinno się ograniczyć ekspozycje na alergen i dbać o czystość mieszkania.

Występowanie roztoczy kurzu domowego

Roztocze kurzu domowego występują praktycznie wszędzie jeśli chodzi o mieszkanie czy dom, jednak najwięcej roztoczy znajdziemy w łóżku, ponieważ obfitość pożywienia (naskórek), odpowiednia temperatura i wilgoć stwarzają optymalne warunki do ich rozwoju. Liczebność populacji występująca w łóżku lub materacu może sięgać nawet 2 mln roztoczy. A na jeden milimetr sześcienny może ich być od 2 do 4 osobników.

Roztocze kurzu domowego występują także :

materac,
dywany ( zwłaszcza te z grubym włosiem ),
tapicerowane meble,
zasłony,
pluszowe zabawki,
pościel,
poduszki,
fotele, kanapy,
zakamarki.

Przeczytaj także: Alergeny kontaktowe.

Jak ograniczyć występowanie roztoczy – co można zrobić i jak przeciwdziałać

Pomimo że nie da się całkowicie wyeliminować roztoczy z mieszkania czy domu, to można zdecydowanie ograniczyć ich występowanie, co z kolei może pomóc w ograniczeniu występowania objawów alergii. Dlatego tak ważne jest dbanie o czystość mieszkania.

Działania

jakie należy wykonać aby ograniczyć występowanie roztoczy i poprawić jakość powietrza w domu to:

Częste i dokładne odkurzanie domu przynajmniej raz w tygodniu, najlepiej odkurzaczem z filtrem HEPA lub wodnym. Odkurzaj wszystko co się da podłogi, różne zakamarki. Natomiast sypialnie należy odkurzać częściej zwłaszcza łóżko.
Przynajmniej raz w tygodniu należy zmywać podłogę na mokro.
Używaj środków roztoczobójczych do prania, mycia podłóg czy mebli.
Zrezygnuj lub ogranicz ilość wykładzin i dywanów zwłaszcza tych z grubym włosiem, lub co tydzień wynieś na zewnątrz i wytrzep.
Przynajmniej raz w tygodniu pierz prześcieradła, koce, poszewki, w temperaturze ponad 60° C a następnie wyprasuj. Pranie w niższej temperaturze usunie odchody, a nie zabije roztoczy.
Częste wietrzenie kołdry, poduszek czy materacy pomaga zwalczyć roztocze, ponieważ latem słońce i promieniowanie UV a zimą niska temperatura są dla roztoczy zabójcze.
Używaj osuszacza powietrza.
Monitoruj wilgotność powietrza – roztocze, podobnie jak i pleśnie lubią wilgoć. Osuszacz powietrza pozwoli utrzymać w pomieszczeniu odpowiednią wilgotność, która powinna oscylować między 30 – 50 %. A temperatura nie powinna przekraczać 21 stopni C.
Jeśli w domu znajdują się na podłodze czy pod łóżkiem jakieś tekturowe pudła, gazety, książki, pluszowe maskotki, itp. Należy je schować w zamykanych pojemnikach lub szafkach – zbędne rzeczy wyrzuć.
Unikaj pościeli z pierza, tapicerowanych mebli, ponieważ są dużym siedliskiem roztoczy.
Wymiana zasłon na żaluzje, ponieważ dają się łatwiej wyczyścić.
Jeśli alergikiem jest dziecko i ma ulubioną pluszową maskotkę, to należy raz w tygodniu włożyć ją do zamrażarki na dzień lub dwa a następnie wyprać. Ponieważ niska temperatura zabije roztocze kurzu domowego a pranie usunie ich jaja i odchody.
Częste wietrzenie pomieszczeń, zwłaszcza wieczorem przed snem pozwoli utrzymać odpowiednią wilgotność.
Należy stosować pościel antyalergiczną.
Unikaj ozdób, które ciężko wyczyścić one też mogą być siedliskiem roztoczy.

Domowy sposób

Domowym sposobem aby zwalczyć roztocze jest soda oczyszczona, którą należy rozsypać na dywanie i odczekać około 15 minut. Następnie należy odkurzyć co pozwoli pozbyć się roztoczy

Pomocne w walce z roztocze kurzu domowego

Odkurzacze z filtrem HEPA H13, pomogą nie tylko oczyścić powierzchnię ale i powietrze. Potrafi zlikwidować roztocze, różnego rodzaju alergeny, drobnoustroje, pyłki, zarodniki pleśni. Skuteczność filtrów HEPA wynosi około 99,97% i zatrzymuje zanieczyszczenia o wielkości cząstek do 0,3 mikrometra.

Skuteczne w walce z roztocze kurzu domowego jest także ozonowanie. Jest to urządzenie zwane ozonatorem, które skutecznie eliminuje pleśń, grzyby, bakterie, wirusy i oczywiście roztocze kurzu domowego z mieszkań czy domów.

Bardzo przydatną rzeczą zwłaszcza dla alergika jest oczyszczacz, który posiada funkcję usunięcia odchodów roztoczy z powietrza. I którego zadaniem jest pozbywanie się różnego rodzaju zanieczyszczeń. Oczyszczacze powietrza posiadają szereg przydatnych funkcji, potrafią pozbyć się pleśni, grzybów, bakterii, różnego rodzaju alergenów, czy nawet zneutralizować nieprzyjemne zapachy.

Pomocne są także preparaty do prania w formie proszku lub płynu. A także środki przeciw roztoczom, dostępne w aerozolu, które neutralizują roztocze i ich alergeny.